Bedrijven zijn geen handelswaar.

Artikel in NRC 21/07/2007
Bedrijven geen handelswaar, maar collectief bezit

"Stop het gezeur over topsalarissen", zo luidde de titel van het artikel van Jort Kelder maar zijn redenering is krom en onethisch.Terecht is er in Nederland en in de politiek & de media steeds weer veel ophef als er weer voorbeelden van deze managers- "graaicultuur" bekend worden. Kelder noemt zelf het voorbeeld van Numico directeur Bennink die door een overname van Danone zelf 80 miljoen euro overhoudt. Het wordt hoog tijd dat de politiek haar verantwoordelijkheid in deze kwestie oppakt en maatregelen doorvoert. De Balkenende norm is wat dat betreft zo gek nog niet. De overheid kan echter nog veel verder gaan. Oud econoom en Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen pleitte al jaren geleden voor een norm waarbij de hoogste inkomens maximaal tien keer zo hoog zijn als de laagste inkomens. Helaas hebben maar weinig politici hiernaar geluisterd al heeft Wouter Bos dat recent ook nog eens genoemd. Met Kelder ben ik het eens op het punt waarbij hij stelt dat een extra belasting, de zogenaamde graaitax niet zal werken. Wat wel werkt en dat is al jaren gebleken bij de invoering van een minimuminkomen is het opleggen van een maximuminkomen. Dat is de enige remedie.Of het verschil nu een factor 10,20 of 50 is, maakt niet veel uit als de verschillen maar gebaseerd zijn op een objectief functiewaarde- ringssysteem zoals we dat in Nederland ook al decennia hanteren. Een secretaresse op het gemeentehuis of bij de overheid moet evenveel kunnen verdienen als in het bedrijfsleven. Kelder bepleit ook naar het voorbeeld van Singapore dat ambtenaren best topsalarissen mogen verdienen. Topfuncties bij de overheid moeten inderdaad evenveel kunnen verdienen als in het bedrijfsleven en vandaar ook mijn voorstel voor een eerlijke functiewaardering en een daarop gebaseerd beloningssysteem. De zwaarte en dus ook de verantwoordelijkheid van een functie moet doorslaggevend zijn en niet de marktverhoudingen. Kelder noemt het voorbeeld van een sporters, kunstenaars en entrepreneurs als helden en hun talenten mogen beloond worden. Dat is zeker waar maar waarom verdient een topvoetballer, basketballer, bokser of tennisser miljoenen, terwijl een wereldkampioen zwemmen, tafeltennissen, korfbal, judo, skieën nauwelijks van zijn sport kan leven??? Dat verschil heeft niet te maken met de grootte van de sport maar alleen met commerciële belangen. De eerst genoemde sporten zijn nu eenmaal populair op de televisie. Het heeft niets met kwaliteit te maken. Als managers in termen van Wim Kok zich schuldig maken aan "exorbitante zelfverrijking" heeft dat simpelweg te maken met machtsmisbruik waarvoor ze helaas niet teruggefloten worden door de raad van commissarissen of zoals tegenwoordig zou moeten door de aandeelhouders. Die hebben echter ook alleen Eurotekens voor hun ogen. Managers vergeten daarbij gemakshalve dat de in de loop der tijd opgebouwde waarde van een bedrijf niet hun eigen verdienste is, maar de verdienste van een grote groep mensen zoals ingenieurs en medewerkers. Bedrijven zijn daarom geen handelswaar maar een soort collectief bezit.

R.Thelosen, auteur van het boek Trias Politica Ethica.